ایردراپ چیست؟ همه‌چیز درباره ایردراپ در دنیای ارزهای دیجیتال
ایردراپ چیست و چرا برگزار می‌شود؟
به زبان ساده، ایردراپ یعنی یک گروه یا شرکت که پروژه‌ای در دنیای ارزهای دیجیتال دارد، تصمیم می‌گیرد مقداری از پول دیجیتال خود (که به آن توکن یا کوین می‌گویند) را به‌صورت رایگان به مردم هدیه دهد. این کار معمولاً برای این انجام می‌شود که مردم با پروژه آن‌ها آشنا شوند، به آن علاقه‌مند شوند و از آن استفاده کنند. تصور کنید یک فروشگاه تازه تأسیس برای تبلیغ، به مشتریان خود نمونه‌ای رایگان از محصولاتش را می‌دهد؛ ایردراپ هم چیزی شبیه به این است، اما در دنیای اینترنت و برای ارزهای دیجیتال!
برای کسانی که تازه می‌خواهند با ارزهای دیجیتال آشنا شوند، ایردراپ می‌تواند راه خوبی باشد تا بدون پرداخت هزینه، مقداری ارز دیجیتال دریافت کنند و وارد این دنیا شوند.
دلایل برگزاری ایردراپ:
1 - تبلیغات و بازاریابی: ایردراپ‌ها راهی عالی برای افزایش آگاهی عمومی درباره یک پروژه جدید هستند. با توزیع رایگان توکن، پروژه‌ها میتوانند توجه کاربران را جلب کرده و جامعه‌ای فعال ایجاد کنند.
2 - تشویق به مشارکت: برخی پروژه‌ها از ایردراپ برای تشویق کاربران به انجام فعالیت‌هایی مانند عضویت در شبکه‌های اجتماعی، دعوت از دوستان یا تست پلتفرم استفاده می‌کنند. به این ترتیب میتوانند توجه کاربران را به سمت خود جلب کنند.
3 - غیرمتمرکز کردن توزیع توکن: ایردراپ‌ها به پروژه‌ها کمک می‌کنند تا توکن‌های خود را به‌صورت گسترده‌تر بین کاربران توزیع کنند و از تمرکز مالکیت در دست تعداد محدودی از افراد جلوگیری کنند.
4 - افزایش نقدینگی: توزیع توکن‌ها می‌تواند به افزایش حجم معاملات و نقدینگی در صرافی‌ها کمک کند.
ایردراپ در دنیای کریپتو چند نوع است؟
ایردراپ‌ها بسته به هدف پروژه و شرایط شرکت در آن‌ها، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:
1 - ایردراپ استاندارد (Standard Airdrop):
در این نوع، کاربران برای دریافت توکن رایگان باید در سایت پروژه ثبت‌نام کنند یا کارهای ساده‌ای مانند دنبال کردن صفحه پروژه در شبکه‌های اجتماعی (مثل توییتر یا تلگرام) را انجام دهند.
مثال: دنبال کردن یک پروژه در توییتر و ریتوییت کردن پست معرفی آن.
2 - ایردراپ هولدرها (Holder Airdrop):
این ایردراپ به افرادی تعلق می‌گیرد که مقدار مشخصی از یک ارز دیجیتال خاص (مثلاً اتریوم یا بیت‌کوین) را در کیف پول خود هولد کرده‌اند (نگه داشته‌اند). پروژه‌ها معمولاً از اسنپ‌شات (Snapshot) برای بررسی موجودی کیف پول‌ها در یک تاریخ مشخص استفاده می‌کنند.
مثال: اگر ۰.۱ اتریوم در کیف پول خود داشته باشید، ممکن است توکن پروژه جدید به شما تعلق گیرد.
3 - ایردراپ جایزه‌ای (Bounty Airdrop):
برای دریافت این نوع ایردراپ، کاربران باید وظایف خاصی مانند نوشتن مقاله، تولید محتوا، ترجمه یا گزارش باگ را انجام دهند.
مثال: کمک به ترجمه وایت‌پیپر پروژه به زبان فارسی.
4 - ایردراپ انحصاری (Exclusive Airdrop):
این ایردراپ‌ها به گروه خاصی از کاربران اختصاص دارد، مثلاً کاربران اولیه یک پلتفرم یا اعضای فعال یک جامعه میتوانند از این مزیت برخوردار شوند.
مثال: ایردراپ به کاربرانی که در تست‌نت (Testnet) یک پروژه شرکت کرده‌اند.
5 - ایردراپ فورک (Fork Airdrop):
این نوع ایردراپ زمانی رخ می‌دهد که یک بلاکچین فورک (Fork) می‌شود و توکن‌های جدید به دارندگان توکن اصلی داده می‌شود.
مثال: بیت‌کوین کش (BCH) که به دارندگان بیت‌کوین در زمان فورک اهدا شد.
چگونه در ایردراپ‌ها شرکت کنیم؟
برای شرکت در ایردراپ‌ها، باید مراحل زیر را طی کنید:
1 - کیف پول دیجیتال آماده کنید:
یک کیف پول دیجیتال سازگار با توکن‌های ایردراپ (مانند MetaMask، Trust Wallet یا کیف پول‌های سخت‌افزاری) تهیه کنید.
مطمئن شوید کیف پول شما از استاندارد توکن‌های پروژه (مانند ERC-20 برای اتریوم) پشتیبانی می‌کند.
2 - پروژه‌های معتبر را پیدا کنید:
منابع معتبری مانند CoinMarketCap،CoinGecko یا کانال‌های رسمی پروژه‌ها در شبکه‌های اجتماعی را دنبال کنید.
گروه‌ها و انجمن‌های کریپتو در تلگرام، دیسکورد یا ردیت نیز میتوانند منبع خوبی برای اطلاع از ایردراپ‌ها باشند.
3 - شرایط ایردراپ را بررسی کنید:
هر ایردراپ شرایط خاص خود را دارد. ممکن است نیاز باشد در سایت ثبت‌نام کنید، فرم گوگل پر کنید یا فعالیت‌هایی مانند ریتوییت انجام دهید.
4 - وظایف را انجام دهید:
وظایف موردنیاز (مانند عضویت در تلگرام، دعوت از دوستان یا نگه‌داشتن توکن خاص) را انجام دهید.
5 - منتظر توزیع توکن‌ها باشید:
پس از اتمام دوره ایردراپ، توکن‌ها به کیف پول شما ارسال می‌شوند. گاهی ممکن است لازم باشد توکن‌ها را به‌صورت دستی در کیف پول خود اضافه کنید (Add Custom Token).
مزایا و معایب ایردراپ‌ها چیست؟
با توجه به مواردی که گفته شد، شاید به‌نظر برسد که ایردراپ‌ها فقط شامل مزیت‌های مختلف هستند. اما واقعیت این است که مانند دیگر بخش‌های دنیای ارزهای دیجیتال، ایردراپ هم معایب خاص خود را دارد که باید با در نظر گرفتن آن‌ها، وارد این دنیا شد.
مزایای ایردراپ‌ها
1 - دریافت رایگان توکن: شما بدون هزینه می‌توانید توکن‌های جدیدی دریافت کنید که ممکن است در آینده ارزشمند شوند.
2 - آشنایی با پروژه‌های جدید: ایردراپ‌ها فرصتی برای کشف پروژه‌های نوظهور و خلاقانه هستند.
3 - کسب سود: اگر ارزش توکن‌ها افزایش یابد، می‌توانید با فروش آن‌ها سود کسب کنید.
معایب ایردراپ‌ها
1 - خطرات امنیتی: بسیاری از ایردراپ‌های جعلی برای سرقت اطلاعات یا کلاهبرداری طراحی شده‌اند.
2 - ارزش پایین توکن‌ها: برخی توکن‌ها پس از ایردراپ ارزش چندانی ندارند یا به‌سرعت سقوط می‌کنند.
3 - هزینه‌های جانبی: گاهی برای انتقال توکن‌های ایردراپ‌شده نیاز به پرداخت کارمزد شبکه (مانند گس فی اتریوم) دارید.
نکات امنیتی برای شرکت در ایردراپ چیست؟
برای جلوگیری از کلاهبرداری و حفظ امنیت دارایی‌های خود، این نکات را رعایت کنید:
1 - از کیف پول اصلی استفاده نکنید: برای ایردراپ‌ها، یک کیف پول جداگانه بسازید و از کیف پول اصلی که دارایی‌های باارزش شما در آن است، استفاده نکنید.
2 - کلید خصوصی خود را به اشتراک نگذارید: هیچ پروژه معتبری از شما کلید خصوصی یا عبارت بازیابی (Seed Phrase) نمی‌خواهد. اگر چنین درخواستی دیدید، احتمالاً کلاهبرداری است.
3 - لینک‌های مشکوک را باز نکنید: مراقب لینک‌های فیشینگ باشید. همیشه آدرس سایت پروژه را مستقیماً از منابع رسمی بررسی کنید.
4 - تحقیق کنید: قبل از شرکت، درباره تیم پروژه، وایت‌پیپر و اهداف آن تحقیق کنید. پروژه‌های بدون سابقه یا اطلاعات مبهم میتوانند جعلی باشند.
5 - مراقب کارمزدهای بالا باشید: برخی ایردراپ‌ها ممکن است شما را وادار به پرداخت کارمزدهای بالا برای برداشت توکن‌ها کنند، که نشانه کلاهبرداری است.
نمونه‌های موفق ایردراپ در تاریخ کریپتو کدامند؟
در تاریخ ارزهای دیجیتال، نمونه‌های زیادی از ایردراپ‌های مختلف برگزار شده که بعضی از آن‌ها موفق بوده و بعضی نه. در ادامه چند نمونه از موفق‌ترین ایردراپ‌ها را بررسی می‌کنیم:
یونی‌سواپ (Uniswap)
یونی‌سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است. یعنی یک جور بازار آنلاین برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال بدون نیاز به واسطه، که روی شبکه اتریوم کار می‌کند. در سال ۲۰۲۰، یونی‌سواپ تصمیم گرفت به کسانی که قبلاً از پلتفرمش استفاده کرده بودند، پاداش بدهد. به همین منظور، به هر کاربری که تا قبل از ۱ سپتامبر ۲۰۲۰ حداقل یک بار از این صرافی استفاده کرده بود (مثلاً یک معامله انجام داده یا در تأمین نقدینگی کمک کرده بود)، ۴۰۰ توکن UNI هدیه داد. این کار باعث شد بیش از ۲۵۰ هزار نفر این توکن‌ها را دریافت کنند. در زمان توزیع، ارزش هر ۴۰۰ توکن UNI حدود ۱۲۰۰ دلار بود، ولی وقتی قیمت UNI در سال ۲۰۲۱ به اوج خود رسید، ارزش این توکن‌ها برای هر نفر به بیش از ۱۵۰۰۰ دلار رسید! این ایردراپ نه‌تنها به کاربران قدیمی یونی‌سواپ سود خوبی رساند، بلکه باعث شد افراد بیشتری به این پلتفرم علاقه‌مند شوند و تعداد کاربرانش حسابی بالا برود. یونی‌سواپ با این کار نشان داد که چطور می‌شود با یک ایردراپ خوب، هم کاربرها را خوشحال کرد و هم یک پروژه را معروف‌تر کرد.
استلار (Stellar Lumens)
استلار شبکه پرداخت غیرمتمرکز است که برای انتقال سریع و ارزاان پول بین کشورهای مختلف طراحی شده است. در سال ۲۰۱۷، استلار با همکاری وب‌سایت Blockchain.com یک ایردراپ بزرگ راه انداخت. در این ایردراپ، آن‌ها حدود ۱۲۵ میلیون دلار توکن XLM (که ارز دیجیتال استلار هست) را به صورت رایگان به بیش از ۲.۵ میلیون کاربر هدیه دادند. برای دریافت این توکن‌ها، کاربرها باید در سایت Blockchain.com ثبت‌نام می‌کردند و هویتشان را تأیید می‌کردند. این ایردراپ باعث شد استلار توجه خیلی‌ها را جلب کند و حتی رسانه‌های غیرمرتبط با ارزهای دیجیتال هم درباره آن صحبت کنند. نتیجه این کار، افزایش تعداد کاربران استلار و محبوبیت بیشتر این پروژه بود. استلار با این ایردراپ توانست به هدفش که گسترش دسترسی به سیستم‌های مالی برای همه آدم‌ها در دنیاست، یک قدم بزرگ نزدیک‌تر شود.
اومیسه‌گو (OMG Network)
اومیسه‌گو (که حالا به OMG Network معروف است) پروژه‌ای است که روی شبکه اتریوم کار می‌کند و هدفش این است که تراکنش‌های ارزهای دیجیتال را سریع‌تر و ارزان‌تر کند. در سال ۲۰۱۷، این پروژه یک ایردراپ برگزار کرد و به کسانی که اتریوم داشتند، توکن OMG هدیه داد. به ازای هر اتریوم که در کیف پول کاربرها بود، آن‌ها ۰.۰۵ توکن OMG گرفتند. در آن زمان، قیمت هر توکن OMG حدود ۸ دلار بود، یعنی اگر کسی ۱۰۰ اتریوم داشت، حدود ۴۰ دلار توکن OMG دریافت می‌کرد. اما این توکن‌ها بعدها ارزششان بیشتر هم شد و برای خیلی از کاربرها سود خوبی به همراه داشت. این ایردراپ باعث شد اومیسه‌گو در جامعه ارزهای دیجیتال بر سر زبان‌ها بیفتد و افراد بیشتری به آن علاقه‌مند شوند. این پروژه با این کار توانست هم کاربرهای جدید جذب کند و هم به همه نشان بدهد که یک پروژه جدی و قابل اعتماد است.
آینده ایردراپ‌ها در دنیای بلاکچین چیست؟
با گسترش روزافزون فناوری بلاکچین و پذیرش گسترده‌تر ارزهای دیجیتال، انتظار می‌رود ایردراپ‌ها در آینده نقش مهم‌تری در اکوسیستم کریپتو ایفا کنند، اما مسیر آن‌ها با تغییراتی همراه خواهد بود. یکی از روندهای احتمالی، تمرکز بیشتر بر ایردراپ‌های هدفمند است. به‌جای توزیع گسترده و عمومی توکن‌ها، پروژه‌ها ممکن است ایردراپ‌ها را به گروه‌های خاصی از کاربران، مانند کاربران فعال، توسعه‌دهندگان یا افرادی که در تست شبکه‌ها (Testnet) مشارکت کرده‌اند، اختصاص دهند. این رویکرد می‌تواند به افزایش کیفیت مشارکت و کاهش سوءاستفاده‌هایی مانند ایجاد حساب‌های جعلی کمک کند.
همچنین، با پیشرفت فناوری‌های بلاکچینی مانند لایه دوم (Layer 2) و زنجیره‌های مقیاس‌پذیر، ایردراپ‌ها ممکن است کارآمدتر و کم‌هزینه‌تر شوند. در حال حاضر، کارمزدهای بالای شبکه‌هایی مانند اتریوم، گاهی مانع از سودآوری ایردراپ‌ها برای کاربران می‌شود. اما با توسعه راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری، انتظار می‌رود که توزیع توکن‌ها با هزینه کمتری انجام شود و کاربران بیشتری بتوانند از این فرصت بهره‌مند شوند.
یکی دیگر از جنبه‌های آینده ایردراپ‌ها، ادغام با فناوری‌های نوظهور مانند توکن‌های غیرمثلی (NFT) و متاورس است. به‌عنوان مثال، ممکن است ایردراپ‌ها به‌صورت NFTهای ویژه یا دارایی‌های دیجیتال در متاورس ارائه شوند که ارزش افزوده‌ای برای کاربران ایجاد کنند. همچنین، ایردراپ‌ها میتوانند به‌عنوان بخشی از برنامه‌های وفاداری در پلتفرم‌های غیرمتمرکز (DeFi) یا بازی‌های بلاکچینی (GameFi) به کار گرفته شوند تا کاربران را به فعالیت مداوم تشویق کنند.
بااین‌حال، یکی از چالش‌های اصلی آینده ایردراپ‌ها، مقابله با کلاهبرداری‌ها و سوءاستفاده‌هاست. با افزایش مقررات در حوزه ارزهای دیجیتال، احتمال دارد که پروژه‌ها ملزم به رعایت قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای برگزاری ایردراپ شوند. این موضوع می‌تواند شامل تأیید هویت (KYC) یا ارائه گزارش‌های مالیاتی برای دریافت‌کنندگان باشد، که ممکن است جذابیت ایردراپ‌ها را برای برخی کاربران کاهش دهد، اما در عین حال به ایجاد فضایی امن‌تر و قابل‌اعتمادتر کمک خواهد کرد.
در مجموع، ایردراپ‌ها در آینده همچنان ابزاری قدرتمند برای جذب کاربر و توسعه اکوسیستم‌های بلاکچینی خواهند بود، اما احتمالاً با رویکردهای هوشمندانه‌تر، فناوری‌های پیشرفته‌تر و قوانین مشخص‌تر همراه خواهند شد. کاربران نیز باید با آگاهی بیشتری در این رویدادها شرکت کنند تا از فرصت‌های موجود بهره‌مند شوند و در عین حال از خطرات احتمالی در امان بمانند.